Η ιστορία του Τιτόρμου

Επάνω στις ψηλότερες κορφές των Παναιτωλικών βουνών και δίπλα από τις δασοβριθείς πλαγιές της κοίτης του ποταμού Ευήνου, ζούσε ένας θαυμαστός γίγαντας στα αρχαία ελληνικά χρόνια. Την εποχή εκείνη, που η επικοινωνία ανάμεσα στις διάφορες ελληνικές περιφέρειες ήταν δύσκολη, η περιοχή στην οποία διαβιούσε ο γίγαντας Τίτορμος ήταν ασύχναστη και επικίνδυνη, γιατί ήταν ορμητήριο ληστών και κουρσάρων. Ο Τίτορμος όμως δεν τους λογάριαζε. Αλλά και εκείνοι δεν το πείραζαν, γιατί των φοβόντουσαν.
        Ο Τίτορμος ο Αιτωλός ήταν βουκόλος, δηλαδή βοσκός των ταύρων και αγελάδων και ζούσε στο Παναιτωλικό όρος, βοσκώντας την αγέλη των βοδιών του. Γεννήθηκε και έζησε σε εκείνα τα ψηλά βουνά και ποτέ δεν κατέβηκε σε κατοικημένους τόπους.
Ένοιωθε μια αντιπάθεια για την κοινωνική ζωή και ήταν ευχαριστημένος στην μοναξιά του, ανάμεσα στα βόδια του και στα άγρια θηρία. Ήταν όμως ευγενικός και ντροπαλός σαν μικρό παιδί ένα «μεγάλο παιδί της φύσης»..
       Κατά το 500 περίπου π.Χ ο Αιτωλός ήταν ένας ώριμος άνδρας και η φήμη που απλώνονταν σε όλους τους Ελληνικούς τόπους και τον είχαν ακουστά όλοι οι Έλληνες και στην κυρίως Ελλάδα και στις αποικίες.

Τότε, κάθε τετραετία γινόντουσαν Ολυμπιακοί Αγώνες στην ‘Ηλιδα, με μεγάλη συμμετοχή του λαού, από ολόκληρη την κυρίως Ελλάδα και από όλες τις αποικίες της Μεσογείου. Την εποχή που ζούσε ο Τίτορμος, νικητής στους αγώνες αυτούς, είχε αναδειχθεί στην πόλη ο γνωστός Μίλων ο Κροτωνιάτης ( οι Κροτωνιάτες ήταν Έλληνες που ίδρυσαν την αποικία στον Κρότωνα της Κάτω Ιταλίας). Και τους άξιζε, βέβαια.

Πολλοί, όμως Έλληνες, συγχαίροντας τον, του έλεγαν: «Αν ήταν εδώ ο Τίτορμος ο Αιτωλός, ίσως να μην ήσουν εσύ ο νικητής».
        Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης πολλές φορές είχε ακούσει για τον Τίτορμο τον Αιτωλό και την καταπληκτική μυθική του δύναμη…
    Ναύλωσε λοιπόν, ένα καΐκι που πέρασε από τον Μωριά απέναντι στις Ρουμελιώτικες ακτές και ανακάλυψε τέλος, τον Τίτορμο τον Αιτωλό να βόσκει τις αγελάδες του. Ο Τίτορμος που είχε ακούσει και εκείνος για τον θαυμαστό Ολυμπιονίκη Μίλωνα τον Κροτωνιάτη, τον δέχτηκε με μεγάλη ευχαρίστηση και πολύ ενθουσιασμό…
       Ήρθα -του λέει ο Μίλων- να σε δω και να σε γνωρίσω και σε παρακαλώ να μου δώσεις ένα δείγμα της ρώμης σου. Αλλά ο Τίτορμος του απάντησε με μετριοφροσύνη και συστολή σχεδόν, πως εκείνος είναι ένας μικρός αγριάνθρωπος και δεν μπορεί να συγκριθεί με μια τέτοια δόξα, σαν τον Ολυμπιονίκη Μιλωνα. Και αρνήθηκε….
      Αλλά ο Μίλων τον θερμοπαρακάλεσε ώστε στο τέλος υποχώρησε μπροστά στην τόση επιμονή..
       Κατέβηκε, τότε ο Τίτορμος, στην κοίτη του ποταμού Εύηνου και αφού έβγαλε το ιμάτιο του, έπιασε με τα χέρια του ένα μεγάλο βράχο. Τον κίνησε στην γη πολλές φορές μπροστά και πίσω και ύστερα τον άρπαξε στα χέρια του και τον έφερε ως τα γόνατά του. Ύστερα, με μια νέα προσπάθεια , τον ανέβασε στους ώμους του και τον μετέφερε οκτώ οργιές μακριά και τον πέταξε κάτω! Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης θέλησε, κατόπιν να δοκιμάσει και εκείνος, αλλά μόλις και μετά βίας, κατόρθωσε να μετακινήσει τον βράχο λίγο κάτω από το έδαφος! Ο Τίτορμος και ο Μίλων προχώρησαν ύστερα στην αγέλη των βοδιών. Εκεί ο Τίτορμος βρήκε τον πιο μεγάλο και τον πιο άγριο ταύρο και τον έπιασε από το πόδι με το ένα του χέρι! Ο ταύρος προσπαθούσε να ξεφύγει αλλά δεν το κατάφερνε. Εκείνη την ώρα πέρασε από κοντά του ένας άλλος άγριος ταύρος και ο Τίτορμος τον έπιασε με το άλλο του χέρι, από τον πόδι και αυτόν. Και έτσι κρατούσε με τα δύο του χέρια, ταυτόχρονα, δύο αγριότατους ταύρους! Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης που έβλεπε που έβλεπε με τα ίδια του τα μάτια, αυτά τα θαυμαστά κατορθώματα του Τίτορμου του Αιτωλού, έμεινε έκθαμβος. Σήκωσε τότε τα χέρια του στον ουρανό και φώναξε:
        Ω, Ζευ Μην μας έστειλες άλλον τούτο Ηρακλή; Και από τότε λέγονταν η αρχαία έκφραση «Ούτος άλλος Ηρακλής» που την μεταχειρίζονταν οι Αρχαίοι Έλληνες όταν ήθελαν να συγκρίνουν τα εκπληκτικά κατορθώματα κανενός διάσημου αθλητή . Ο Μίλων ο Κροτωνιάτης ο διάσημος Ολυμπιονίκης της αρχαιότητας, αναγνωρίζοντας την μεγάλη αξία του Τίτορμου του Αιτωλού και τον παραδέχτηκε για ανώτερο του και έδειξε την δική του αξία στον Τίτορμο με τον δικό του τρόπο.
     Γιατί όταν ο Αιτωλός βουκόλος, ( που είχε ακούσει για την πολυφαγία του Κροτωνιάτη Ολυμπιονίκη), έσφαξε και ένα ολόκληρο μεγάλο ταύρο, κάθισε ο Μίλων και τον έφαγε ολόκληρο!